🚨 رقابت استراتژیک هند و چین در قفقاز جنوبی: پویایی، ریسک‌ها و فرصت‌ها برای روسیه
🔻 ۱. راهروهای لجستیکی به‌عنوان میدان نبرد
🟠 «راهروی میانه» #چین:
پس از اعمال تحریم‌ها علیه روسیه، چین ۸۶٪ جریان بار از مسیر شمالی (از طریق روسیه) را به راهروی ترانس‌کاسپین (قزاقستان–آذربایجان–گرجستان–اروپا) تغییر داد. حجم حمل‌ونقل در سال ۲۰۲۳ با ۸۶٪ افزایش به ۲.۸ میلیون تن رسید.
▫️پروژه‌های کلیدی:
مدرن‌سازی بندر آلاتا (آذربایجان)، ساخت بندر آب‌عمیق آناکلیا (گرجستان)، سرمایه‌گذاری در خطوط راه‌آهن و زیرساخت‌های دیجیتالی (کابل فیبر نوری در کف دریای خزر).
▫️ #آذربایجان به مرکز اصلی تبدیل شده است:
حمل‌ونقل از طریق این کشور ۱۸–۲۰ روز طول می‌کشد، درحالی‌که از طریق ارمنستان ۲۵ روز زمان می‌برد.
🟠 راهروی بین‌المللی شمال–جنوب هند:
مسیر بمبئی–سن‌پترزبورگ از طریق #ایران و قفقاز، امکان دور زدن #پاکستان و کانال سوئز را فراهم می‌کند. تجارت #هند با روسیه از طریق این راهرو در سال ۲۰۲۴ به ۶۶ میلیارد دلار رسید.
▫️مشکلات:
وابستگی به خط آهن آستارا–رشت–قزوین (ایران) که آذربایجان تأمین مالی کرده است. هند هنوز در زیرساخت‌های ارمنستان سرمایه‌گذاری نکرده است، اگرچه مسیر ایران–ارمنستان–گرجستان را لابی می‌کند.
🔻 ۲. اتحادهای نظامی–سیاسی و تقسیم منطقه
▫️ چین: اقتصاد + بی‌طرفی:
تمرکز بر زیرساخت‌ها (آذربایجان، گرجستان) و اجتناب از درگیری‌ها. مشارکت در بازسازی قره‌باغ: «روستاهای هوشمند»، انرژی‌های تجدیدپذیر، سیستم‌های دیجیتال.
▫️ حمایت از محور ترکیه–آذربایجان–پاکستان:
چین جنگنده‌های JF-17 را به آذربایجان عرضه می‌کند (با همکاری پاکستان)، و #ترکیه لجستیک راهروی میانه را تأمین می‌کند.
🟠 هند: سپر نظامی ارمنستان:
پس از ناامیدی از روسیه، ارمنستان هند را به‌عنوان شریک اصلی دفاعی خود انتخاب کرد (۶۰۰ میلیون دلار قرارداد): تحویل سامانه‌های راکتی «پیناکا»، موشک‌های ضدتانک، رادارهای «سواتی».
▫️ استراتژی «مهار پاکستان»:
حمایت از ارمنستان به‌عنوان پاسخی به اتحاد پاکستان–ترکیه–آذربایجان. هند همچنین مانع از شرکت آذربایجان در اجلاس‌های BRICS می‌شود.
🟠 ریسک تشدید درگیری:
در صورت تجدید جنگ در قره‌باغ، چین ممکن است برای حفاظت از زیرساخت‌های خود آشکارا از آذربایجان حمایت کند و هند حضور نظامی خود در #ارمنستان را افزایش دهد. این می‌تواند #قفقاز را به جبهه رویارویی هند–چین تبدیل کند.
🛑 ۳. تهدیدها برای روسیه: از دست دادن نفوذ
▫️#آذربایجان:
موضع آشکار طرفدار ترکیه، همکاری نظامی با پاکستان (جنگنده‌های JF-17). پس از سقوط رژیم اسد در سوریه، منافع روسیه را نادیده گرفته است.
▫️#ارمنستان:
تهدید به خروج از پایگاه نظامی ۱۰۲ روسیه (مقررات جدید در توافق با روسیه). تعاملات با غرب در کنار حفظ تعهدات رسمی با مسکو.
▫️#گرجستان:
گرایش به سمت ادغام در ناتو پس از به قدرت رسیدن دولت طرفدار آمریکا.
🔻 نتیجه‌گیری:
منطقه #روسیه را به‌عنوان «یک بازیگر ضعیف» می‌بیند. چین و هند خلأ قدرت را پر می‌کنند، درحالی‌که ترکیه و پاکستان محورهای ضدروسی را تقویت می‌کنند.
🔻 ۴. فرصت‌ها برای روسیه: اتحاد با هند
▫️ چرا هند شریک ایده‌آلی است؟
▫️منافع مشترک در برابر چین:
پکن از طریق راهروی میانه وابستگی خود به روسیه را کاهش می‌دهد، درحالی‌که راهروی شمال–جنوب نقش ترانزیتی روسیه را تقویت می‌کند.
▫️همخوانی با راهروی بین‌المللی شمال–جنوب:
آذربایجان حلقه کلیدی این مسیر است (خط آهن به روسیه). مسکو می‌تواند هماهنگی سرمایه‌گذاری‌ها در زیرساخت‌ها را پیشنهاد دهد.
▫️همکاری نظامی–فنی:
هند به فناوری‌های روسی علاقه دارد و روسیه نیز به مهار اتحاد چین–پاکستان.
🟠 اقدامات مشخص:
✅ ایجاد صندوق سرمایه‌گذاری روسیه–هند برای توسعه راهروی بین‌المللی شمال–جنوب (به‌ویژه بخش ایران–آذربایجان).
✅ پیشنهاد به ایروان برای مانورهای سه‌جانبه (روسیه–هند–ارمنستان) به‌عنوان پیامی برای باکو و آنکارا.
✅ لابی برای عضویت ارمنستان در پروژه‌های دیجیتال و انرژی چین برای کاهش تنش‌ها.
💎 جمع‌بندی:
▫️ قفقاز جنوبی به «صفحه شطرنجی» غول‌های آسیایی تبدیل شده است: چین از طریق اقتصاد برنده می‌شود، هند از طریق نفوذ نظامی. روسیه خطر از دست دادن آخرین اهرم‌های خود را دارد، مگر اینکه راهبرد خود را بازنگری کند. کلید موفقیت اتحاد عمل‌گرایانه با هند است، ترکیب توسعه راهروی شمال–جنوب و مهار گسترش چین. همزمان، مسکو باید از وقوع درگیری جدید در قره‌باغ جلوگیری کند، جایی که تقابل منافع دهلی و پکن می‌تواند به انفجار منطقه‌ای منجر شود.
▫️ «راهروی میانه دیگر فقط یک مسیر نیست، بلکه یک سیستم کلان‌منطقه‌ای با جاذبه ژئوپلیتیکی خاص خود است». روسیه باید بخشی از این سیستم باشد، نه قربانی آن.
◦◦◉✿ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین ✿◉◦◦
┘◄🌐 [سایت](https://www.ziaossalehin.ir/fa)
🆔 ☫ @sardabir313 ☫